Co to jest GCSE w Wielkiej Brytanii?

GCSE (General Certificate of Secondary Education) to ogólne świadectwo ukończenia szkoły średniej. Program kończy się egzaminami w jedenastej klasie, czyli w ostatnim roku obowiązkowej edukacji w Anglii, Walii i Irlandii Północnej. Szkocja ma odrębny system edukacji, który opiszę w osobnym artykule. GCSE jest czwartym etapem edukacji w brytyjskiej podstawie programowej (Key Stage 4).

Co to jest GCSE w Wielkiej Brytanii?

Historia GCSE

Program GCSE powstał w 1986 roku i połączył wcześniejsze O levels (dla ambitnych uczniów) i CSE (dla mniej wymagających).

Co kilka lat są wprowadzane zmiany w programie. Początkowo uczniów oceniano w skali od A do G (A było oceną najwyższą). Z czasem zmieniły się i skala i symbole ocen. Najważniejsze reformy w programie wprowadzono w 2000 i 2010 roku. Ostatnia duża zmiana pojawiła się w 2017 roku, gdy wprowadzono 9-punktową skalę ocen. Od 2019 roku uczeń może wybrać język polski jako jeden z przedmiotów na GCSE.

Co obejmuje program?

Każdy uczeń obowiązkowo realizuje program obejmujący cztery przedmioty:

  • język angielski;
  • matematykę;
  • literaturę angielską;
  • nauki ścisłe (które mogą być podzielony na dwa lub trzy przedmioty: biologię, chemię, fizykę).

Dodatkowo w każdym z pięciu bloków uczeń może wybrać:

  • język obcy (zwykle są to: francuski, niemiecki lub hiszpański);
  • przedmiot humanistyczny (historię, geografię lub religię, która w UK jest przedmiotem, w ramach którego uczniowie poznają religie świata);
  • sztukę (muzykę, teatr, projektowanie, naukę o mediach i wiele innych);
  • przedmiot techniczny (projektowanie i technologię, technologię żywności czy informatykę);

W ramach GCSE wszyscy uczniowie w klasach 10. i 11. mają obowiązkowe wychowanie fizyczne, a dodatkowo mogą wybrać sport jako przedmiot szkolny.

Egzaminy

Egzaminy GCSE odbywają się w jedenastej klasie (czyli ostatniej klasie obowiązkowej edukacji dla Brytyjczyków), jednak nie są one obowiązkowe. To szkoła decyduje o dopuszczeniu ucznia do egzaminu.

W mojej karierze tylko raz się zdarzyło, że mój podopieczny nie został dopuszczony do egzaminów GCSE. Nie miało to nic wspólnego z jego wynikami – nastolatek został wyrzucony ze szkoły, bo nieźle narozrabiał. Na szczęście znaleźliśmy alternatywę i kilka lat później ukończył świetną londyńską szkołę.

O ile egzamin nie jest obowiązkowy dla wszystkich uczniów, o tyle jest konieczny dla tych, którzy uczą się w szkołach brytyjskich i planują kontynuować naukę w programie A level lub matury międzynarodowej, a później studiować na dobrych uczelniach.

Egzaminy trwają od kwietnia do czerwca i odbywają się zgodnie z harmonogramem opublikowanym na początku roku szkolnego. W związku z pandemią w brytyjskim rządzie trwają właśnie dyskusje nad istotnymi zmianami w sposobie przeprowadzenia egzaminu (artykuł piszę we wrześniu 2020).

Wyniki są publikowane w sierpniu, zwykle tydzień po wynikach A Level, w czwartek między 20. a 26. dniem miesiąca.

Kiedy i w jakich szkołach?

W zależności od predyspozycji i potrzeb ucznia GCSE można zrobić w tradycyjnej brytyjskiej szkole z internatem (boarding school) lub w szkole międzynarodowej (international college). Wyjeżdżający uczniowie mają zwykle 14 lub 15 lat.

Nie ma konieczności robienia GCSE i A Level lub IB w tej samej szkole. Uczniowi, który nie uczył się wcześniej w języku angielskim, trudno będzie od razu dostać się do najbardziej obleganych szkół (choć wśród moich klientów są i tacy). Rodzice często wybierają inne, bardziej dostępne szkoły i na dwa ostatnie lata (IB lub A Level) ich dzieci aplikują do tych z najwyższej półki.

Jedna z moich podopiecznych GCSE zdała w szkole międzynarodowej w Anglii, a na IB wyjechała do Kanady. Uważa, że było to świetne posunięcie, które zaoszczędziło jej wiele stresu podczas pierwszych tygodni w Kanadzie.

Czy warto wyjechać na GCSE?

Wyjazd do szkoły za granicę w wieku 14 lat po to, aby zrealizować GCSE, zwykle polecam tym klientom, których dzieci uczyły się tylko w polskiej szkole, ale studia planują na zagranicznej uczelni (niekoniecznie brytyjskiej).

Program warto rozważyć szczególnie wtedy, gdy dalszą edukację (zwykle IB lub A Level) dzieci chcą zrealizować w najbardziej prestiżowych szkołach brytyjskich lub szwajcarskich.

Z doświadczenia wiem, że kluczem do sukcesu jest dopasowanie szkoły do charakteru i predyspozycji ucznia, tak aby mógł on swobodnie się rozwijać i w pełni korzystać z dobrodziejstw brytyjskiej edukacji.


AUTOR:

BASIA SALAMON

Pomagam rodzicom i ich dzieciom wybrać najlepszy program edukacyjny za granicą. Specjalizuję się w wyborze szkół średnich i ścieżek przygotowujących do aplikacji na zagraniczne uniwersytety. Jestem certyfikowanym doradcą edukacyjnym British Council, CCEA i IATC. Prowadzę konsultacje online i stacjonarnie we Wrocławiu.


UMÓW SIĘ NA KONSULTACJĘ